مبانی نظری و پیشینه تحقیق بررسی رضایت شغلی معلمان

دسته بندي : گوناگون » مبانی نظری
مبانی نظری و پیشینه تحقیق بررسی رضایت شغلی معلمان به صورت کامل و جامع در حجم 20 صفحه در فرمت word


بخشی از متن:
راههاي مختلفي براي بيان درك ما از زمان وجود دارد.براي قرن ها مردم از حركت ماه،ساعت آفتابي،اذان،زنگ كليسا براي تتنظيم برنامه زماني روزانه خود استفاده كرده اند تا اينكه در قرن دوازدهم راهبان كاتوليك ساعت هايي را براي تنظيم فعاليت هاي خود ساختند.در طول تاريخ تمدن ها به زمان و ابعاد آن توجه داشتند و اين توجه در اين دوران نيز وجود دارد و عباراتي مانند «وقت طلاست» گوياي اين توجه است.جوامع امروزي جوامعي هستند كه در آنها تعداد ساعات كافي در طول روز وجود ندارد.فناوري هاي نو محيطي را فراهم آورده اند كه تقريباً در طول زمان كم مي تواند به خيلي از اطلاعات دسترسي پيدا كرد وخيلي كارها را سريعتر و آسانتر انجام داد امّا تمايل به سريعتر انجام دادن كارها و بيشتر كارها انجام دادن روز به روز بيشتر مي شود.استفاده بهينه از زمان موضوعي است كه همه ما ، چه در زندگي شخصي و چه در زندگي حرفه اي ، نياز داريم ، با آن روبه رو شويم تا در زندگي موفق شويم. (اسماعيلي و خالقي 1378)
پس موفقيت در كار و زندگي نيازمند يك برنامه ريزي زماني صحيح مي باشد و براي اينكه در شغلي كه انتخاب كرده ايم به موفقيت برسيم و همين طور به رضايت مورد نظر برسيم نيازمند اين اصل مهم هستيم.و همانطور كه مي دانيم رضايت شغلي تعيين كنندۀ مهمي در رضايت زندگي در فرد مي باشد و تمام روابط و اعمال فرد را در بر مي گيرد و افرادي كه نسبت به شغل خويش رضايت كافي را ندارند تأثير آن در زندگي روزمره هم ديده مي شود. (شفيع آبادي 1371)

تاريخچۀ رضايت شغلي
در بحث مربوط به رضايت شغلي ، ما بر مرور ادبيات پژوهشي و عنوان چارچوب سازماني كه توسط لاك و گرانبرگ ارائه شده است تأكيد مي كنيم.تا زماني محاسبه لاك مي توان نتيجه گرفت كه بيش از 40 مقاله در مورد جنبه هاي متفاوت رضايت شغلي تا سال 1980 منتشر شده است.مطالعات اوليه در باب نگرش هاي مربوط به كار پيش از جنگ جهاني اول شروع شد و به طور فعّال در انگلستان ، اروپا و آمريكا دنبال گرديد در بين عنوان هاي مهم اين مسأله و سئوال به چشم مي خورد كه چگونه با يكنواختي و كسالت آوري شغل بايد مبارزه كرد.در اوايل (1920) اغلب پيشنهاد ناظر بود بر افزايش نرخ دستمزد ، دوره اي استراحت ، افزايش تنوع كار ، تعامل اجتماعي و پخش موسيقي در زمان كار بود.هر يك محتملاً نافذترين پژوهش ها در باب اثرات شرايط كاري به رضايت شغلي و بارآوري همانا مطالعات اثرنفچه بود (هايو 1933).لوت ريس و ريكسون (1933) نتيجه گيري حاصل از مطالعات بود كه شرايط مادي كار (مثل نور ، دوره استراحت) بر روي رضايت شغلي كارگران مؤثر است (ماهر 1373).

مفهوم رضايت شغل :
رضايت شغلي به نظر هابال مفهوم پيچيده و چند بعدي است و با عوامل رواني-جسماني ارتباط دارد.فرد با تأكيدي بر عوامل مختلف از قبيل ميزان درآمد ، ارزش اجتماعي شرايط محيط كار و فرآورده هاي اشتغال در زمان هاي متفاوت به طرق گوناگون احساس رضايت از شغلش مي نمايد.كنيزبرگ و همكارانش كه رضايت شغلي از ديدگاه هاي مختلف مورد توجه قرار داده اندبر روي رضايت شغلي اشاره مي كنند. رضايت دروني كه از دو منبع حاصل مي شود:اول احساس لذتي است كه بر اثر مشاهده پيشرفت و يا انجام مسئوليت هاي اجتماعي و به ظهور رساندن توانائيها و رغبت هاي فردي به انسان است مي دهد.رضايت بيروني كه به شرايط اشتغال درمحيط كار ارتباط دارد و هر لحظه در حال تغيير و تحوّل است.رضايت دروني پايدارتر از رضايت بيروني است اما رضايت كلي نتيجه كامل رضايت دروني و بيروني است.رضايت شغلي در اثر عوامل متعددي حاصل مي شود.رضايت شغلي نوعي احساس مثبت فرد نسبت به شغلش مي باشد كه زائيده عوامل ملي نظير شرايط محيط كار و نظام سازماني حاكم بر محيط كار و تأثير عوامل فرهنگي است.فلذا رضايت شغلي احساس رواني است كه از عوامل اجتماعي متأثر مي باشد. (ماهر 1373)

نظريه هاي رضايت شغلي :
به اعتقاد كورمن 3 نظريه عمده رضايت شغلي به عنوان نقاط مرجع پنهان يا آشكار براي بسياري از پژوهش هاي اين زمينه به كار رفته اند.با اينكه نظريه ها از سمت هاي متفاوت و از ديدگاه هاي گوناگون ناشي مي شود ، به اعتقاد كورمن براي تلقين آنها در يك چارچوب نسبتاً هماهنگ ، پايه و اساس وجود دارد.هر چند پيش از انجام كار مي خواهيم هر كدام از آنها را جداگانه مورد بحث قرار دهيم. (ماهر 1373)
1- نظريه كامروايي نيازي : از جهاتي منطقي ترين رضايت شغلي و آنكه احتمالاً آشكارترين مشابهت را با نظريه مشوق عملكرد دارد ، اين مفهوم است كه شخصي اگر آنچه را كه مي خواهد بدست آورد خشنودتر خواهد شد.و هنگامي كه آن را به دست نياورد ناخشنودتر خواهد گرديد.دو نوع عمده اين چارچوب را مورد استفاده قرار داده اند ، يكي الگوي «كاهش» و ديگري الگوي «ضربي» است.هر دو الگو فرض مي كنند كه رضايت شغلي تابعي مستقيم و منفي ازتفاوت ميان نيازهاي يك شخصي و درجه اي كه محيط كامروايي آن نيازها را فراهم مي كند.هر چقدر تفاوت با در نظر گرفتن همه نيازها بيشتر باشد خشنودي كمتر است.اين روش كاهش ، خصوصيات معيني دارد يكي از آنها اين است كه در شرايط يكسان ديگر هر چه نيازهاي شخصي بيشتر باشد ، رضايت شغلي او كمتر صرفنظر از اينكه در محيط چه روي بدهد ، همچنين هر چه بازده محيط بيشتر باشد رضايت شغلي بيشتر است صرفنظر از اينكه سطح نياز فرد مورد نظر چه باشد. (ماهر 1373)
2- نظريه گروه مرجع : نظريه گروه مرجع با نظريه كامروايي نيازي مشابه است،با اين تفاوت كه اين نظريه نقطه عطف خود خواستها ، نيازها و علايق فرد را در نظر نمي گيرد بلكه ديدگاهها و عقايد گروهي را مد نظر قرار مي دهد كه فرد براي هدايت و ارشاد به آن مي نگرد و هم چنين گروه هايي به «گروه مرجع» فرد معروفند.اين گروه ها و نگرش ها شخص را از دنيا و نيز چگونگي ارزشيابي وي از پديده هاي گوناگون در محيط تعيين مي كنند.بنابراين نظريه مي توان پيش بيني كرد اگر شغلي علائق،خواسته ها و شرايط گروه مرجع شخصي برآورد ، شخص آن را دوست خواهد داشت و اگر چنين نكند به آن علاقه اي نخواهد داشت. (ماهر 1373)
3- نظريۀ انگيزشي،بهداشتي،هرزبرگ : سومين نظريه رضايت شغلي كه طي پانزده سال گذشته حائز اهميت بوده ، استدلال انگيزشي،بهداشتي هرزبرگ است. استدلال آن اين است كه يك شغل پر مايه به خشنودي مي انجامد.زيرا شخص را برانگيخته مي سازد تا خوب كار كند و به حصول خشنودي نائل آيد.از سوي ديگر يك شغل كم مايه تنها مي تواند در بهترين صورت خود ، به فقدان ناخشنودي منجر شود.در نتيجه نمي توان به عنوان يك انگيزه براي عملكرد بكار رود.همانطور كه به خاطر خواهيم آورد.براي اين نظريه تأييد پژوهش اندكي وجود دارد.ليكن در رابطه با ماهيت خشنودگي مشاغل پرمايه تحت شرايط خاص آن تأييد وجود دارد. (كودمن - آبراهام- ك 1933)